Παλαιά Περίθεια – το ζωντανό φάντασμα χωριό της Κέρκυρας

SpyrosZ February 15, 2024 1 min read

Read the english version on Medium

Επισκέφθηκα την Παλαιά Περίθεια στην Κέρκυρα πρόσφατα. Είχα ακούσει για το χωριό φάντασμα και ήθελα να το δω από κοντά.

Η Παλαιά Περίθεια είναι ένα πανέμορφο γραφικό χωριό της Κέρκυρας, εγκαταλειμμένο από το 1960, με κτίσματα που χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα. Την τελευταία δεκαετία όμως το χωριό αρχίζει να ζωντανεύει καθώς επιστρέφουν οι κάτοικοί του.

Η Εκκλησία του Αγίου Ιακώβου του Πέρση στην Παλιά Περίθεια της Κέρκυρας, με το ψηλό καμπαναριό από ροδακινί πέτρα που φέρει τρεις καμπάνες και έναν σταυρό στην κορυφή. Το ζεστό απογευματινό φως ρίχνει τη σκιά του πύργου πάνω στο κύριο κτίριο της εκκλησίας, αναδεικνύοντας τις γήινες αποχρώσεις και την απλή αρχιτεκτονική της κάτω από τον καθαρό γαλανό ουρανό.
Η Εκκλησία του Αγίου Ιακώβου του Πέρση, με το χαρακτηριστικό καμπαναριό της, υποδέχεται τους επισκέπτες στην είσοδο της Παλιάς Περίθειας στην Κέρκυρα 

Ανηφορίζοντας προς την Παλαιά Περίθεια

Πήρα το αμάξι και ανέβηκα τον ανηφορικό δρόμο από τη σχεδόν παραλιακή νέα Περίθεια προς την κορυφή του όρους Παντοκράτορα, στη πλαγιά του οποίου οι πρώτοι κάτοικοι της Περίθειας είχαν βρει καταφύγιο από τους πειρατές. Όταν το νησί άρχισε να πλουτίζει λόγω τουρισμού, οι Περιθιώτες εγκατέλειψαν το χωριό τους και μετακινήθηκαν παραλιακά για ένα καλύτερο αύριο. 

Ο δρόμος κακός, παλιός επαρχιακός, μία λωρίδα μόνο με κιγκλιδώματα για να μην φύγεις στις πλαγιές. Το γκρίζο χρώμα της ασφάλτου μαρτυρούσε την ηλικία της. Τουλάχιστον δεν ήταν χωματόδρομος.

Η απόσταση δεν ήταν μεγάλη, λιγότερη από 10 χιλιόμετρα. Η διαδρομή όμως διήρκεσε κάνα μισάωρο, όχι τόσο λόγω των συχνών στροφών και της δυσκολίας του δρόμου αλλά κυρίως λόγω της μαγευτικής διαδρομής: μύριζες το θυμάρι, τη ρίγανη και το μάτι σου έφτανε πέρα από τη θάλασσα στα απέναντι νησιά.

Κοντινή λήψη από χαμηλή γωνία των ερειπωμένων πέτρινων τοίχων ενός κτιρίου. Η κατασκευή είναι φτιαγμένη από μεγάλες, γκρι πέτρες και καλύπτεται μερικώς από πυκνή, πράσινη κισσόφυτη βλάστηση. Στη δεξιά πλευρά διακρίνεται μια πέτρινη καμάρα, ενώ πιο ψηλά στέκει ένα σκεπαστό τμήμα με άνοιγμα. Η συνολική εικόνα αποπνέει την αίσθηση ενός ιστορικού, εγκαταλελειμμένου μνημείου, όπου η πέτρα και το πράσινο συνθέτουν ένα σκηνικό φθοράς και παλαιότητας.
Παλιά πέτρινα σπίτια από μια άλλη εποχή

Η ομορφιά της παλιάς αρχιτεκτονικής

Στην είσοδο του χωριού με υποδέχτηκε ο ναός του Αγίου Ιακώβου του Πέρση, με τα γήινα χρώματα και το εντυπωσιακό καμπαναριό του. 

Άφησα το αμάξι μαζί με τα υπόλοιπα στην αλάνα και κατηφόρισα με τα πόδια στα δρομάκια του χωριού. Άλλωστε ούτε επιτρέπεται ούτε χωράνε αμάξια στο χωριό. 

Συνάντησα παλιά πετρόκτιστα σπίτια με τις χαρακτηριστικές τριγωνικές σκεπές τους και τα καφέ κεραμίδια. Κάποια ήταν μισογκρεμισμένα χωρίς τοίχους ή είχε καταρρεύσει η οροφή τους. Μέσα από τα παράθυρα ή τις σπασμένες πόρτες μπορούσες να δεις αντικείμενα μιας άλλης εποχής.  Η πλούσια βλάστηση και οι αναρριχώμενοι κισσοί αγκάλιαζαν τους τοίχους των σπιτιών μέχρι την οροφή τους.

Η πρόσοψη ενός ετοιμόρροπου, διώροφου πέτρινου σπιτιού στέκεται ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση και σκορπισμένες πέτρες. Το σπίτι διαθέτει αρκετές καμαρωτές πόρτες και παράθυρα, μερικά εκ των οποίων έχουν μείνει πλέον κενά ανοίγματα. Οι τοίχοι του είναι χτισμένοι από μεγάλες, φθαρμένες πέτρες. Στα δεξιά υψώνεται ο κορμός ενός μεγάλου δέντρου, ενώ τμήματα του σπιτιού καλύπτονται από πυκνό πράσινο κισσό. Ένα κομμάτι υφάσματος είναι απλωμένο σε μια μπουγάδα στο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου, δίνοντας μια πινελιά ζωής στο εγκαταλελειμμένο κτίσμα.
Σε ορισμένα σπίτια μπορούσες να δεις ρούχα απλωμένα να στεγνώνουν 

Άλλα σπίτια όμως είχαν διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και προς μεγάλη μου χαρά, αρκετά είχαν ανακαινιστεί, σημάδι ότι οι κάποιοι κάτοικοι είχαν αρχίσει να επιστρέφουν. 

Όπως έμαθα αργότερα, ένα ζεύγος ξένων αγόρασε και ανακαίνισε κάποια σπίτια με σκοπό να μετατρέψει την Παλαιά Περίθεια σε πόλο έλξης τουριστών που αναζητούν κάτι ήσυχο και γραφικό. Το παράδειγμά τους έδωσε νέα πνοή στο χωριό και κάποιοι κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν εμπνεόμενοι από το παράδειγμά τους.

Όψη παραδοσιακής εκκλησίας από ανοιχτόχρωμη, κιτρινωπή πέτρα, χτισμένη σε πλαγιά. Μια σειρά από πολύχρωμες σημαιούλες είναι κρεμασμένη στην πρόσοψη του κτιρίου, δεμένη σε ένα μικρό δέντρο με πράσινα φύλλα. Στο κέντρο της όψης ξεχωρίζει μια σκούρα μπλε πόρτα με πέτρινο τοξωτό πλαίσιο. Στο βάθος, αριστερά, φαίνεται μια σειρά από λευκές καρέκλες. Χαμηλά στην εικόνα, ένας χαμηλός ξερολιθότοιχος χωρίζει τον θεατή από το κτίσμα.
Καρέκλες εκτός του ναού καθώς οι πιστοί ήταν αρκετοί στην ακολουθία

Τρώγοντας στις πλακόστρωτες ταβέρνες

Το πιο ζωντανό μέρος του χωριού ήταν η πλατεία όπου βρίσκονται συγκεντρωμένες οι ταβέρνες. Ταπεινά γραφικά ταβερνάκια άλλης εποχής σε υποδέχονται στη λιθόστρωτη αυλή τους κάτω από τις κληματαριές. 

Η μυρωδιά του μαγειρεμένου σκόρδου στη σάλτσα του σοφρίτο και η έντονη κανέλλα της παστιτσάδας (σπιτικά παραδοσιακά φαγητά της Κέρκυρας) ξύπνησαν τις αισθήσεις μου και μου θύμισαν ότι ήταν ώρα να φάω.

Παράλληλα απόλαυσα και μία δροσιστική τζιτζιμπύρα, παραδοσιακό ποτό χωρίς αλκοόλ, που φτιάχνεται από τζίντζερ, λεμόνι, μέλι, βότανα!

Ερειπωμένο κτίριο με δύο πόρτες όλο καλυμένο με κισσούς και μπροστά ένα δέντρο με μεγάλο κορμό καλυμένο και αυτό από κισσούς
Ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι σκεπασμένο με κισσό.

Εξερευνώντας την Παλιά Περίθεια

Ήταν η ώρα πλέον να γνωρίσω περισσότερο την Παλαιά Περίθεια. 

Περπάτησα στα σοκάκια της, ανάμεσα σε παλιά αρχοντικά και ταπεινά σπιτάκια, άλλα περιποιημένα και φροντισμένα, σημάδι ότι ήταν κατοικήσιμα ακόμα, και άλλα κρυμμένα από τους κισσούς που τα είχαν πνίξει. 

Κάποιες καρέκλες έξω από έναν από τους πολλούς ναούς του χωριού μαρτυρούσε ότι είχε γίνει πανηγύρι προς τιμή του εορτάζοντος αγίου με συμμετοχή πολλών πιστών, που προφανώς δεν χωρούσαν μέσα στο ναό. 

Ένα στενό, λιθόστρωτο μονοπάτι ξετυλίγεται μέσα από μια κατάφυτη, δασώδη περιοχή. Το μονοπάτι είναι φτιαγμένο από ακανόνιστες, ανοιχτόχρωμες πέτρες και πλαισιώνεται και από τις δύο πλευρές από πυκνούς, πράσινους θάμνους και δέντρα, ενώ στα δεξιά ξεχωρίζουν γυμνές, στριφτές κληματόβεργες. Στο βάθος, μια μικρή πέτρινη καμάρα, μέρος ενός ερειπωμένου κτίσματος, πλαισιώνεται από τη βλάστηση. Ο ήλιος λάμπει και το φως που πέφτει πάνω στο μονοπάτι δημιουργεί μια γαλήνια, απομονωμένη ατμόσφαιρα.
Χαρακτηριστικό λιθόστρωτο μονοπάτι και κτίσμα με έντονα τα σημάδια του χρόνου

Σε κάποια σπίτια έβλεπες τα κρεμασμένα ρούχα των ντόπιων που επέστρεφαν τα Σαββατοκύριακα.

Στη μία άκρη του χωριού υπήρχε μελισσουργείο. Τα χαρακτηριστικά γαλάζια-κίτρινα μελίσσια ήταν απλωμένα στον καταπράσινο κήπο. Οι μυρωδιές από θυμάρι, δεντρολίβανο και φασκόμηλο κήπο προκαλούσαν ένα αίσθημα ευφορίας. Εννοείται ότι προμηθεύτηκα θυμαρίσιο μέλι και γύρη!

Ένα χωμάτινο μονοπάτι ξετυλίγεται μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο κάτω από τον λαμπερό απογευματινό ήλιο. Στη δεξιά πλευρά του μονοπατιού στέκει ένα μεγάλο, στρεβλωμένο δέντρο με πλατιά κόμη. Ένας πέτρινος τοίχος με κολώνες από πέτρα απλώνεται παράλληλα με το μονοπάτι. Στο βάθος, ανάμεσα στα δέντρα, διακρίνεται ένα μικρό πέτρινο σπίτι. Το μονοπάτι φωτίζεται μερικώς από τον ήλιο, με μακριές σκιές να απλώνονται πάνω του.
Το μονοπάτι που οδηγεί στο μελισσοκομείο

Ένα μελισσοκομείο με πολλές πολύχρωμες κυψέλες (κυρίως κίτρινες, γαλάζιες και ανοιχτοπράσινες) απλωμένες σε ένα καταπράσινο ξέφωτο, κάτω από τη σκιά δέντρων με πυκνό φύλλωμα. Μερικές κυψέλες είναι τοποθετημένες σε ζευγάρια ή σε μικρές ομάδες. Το φως του ήλιου φιλτράρεται μέσα από τα φύλλα, ρίχνοντας σκιές στο έδαφος. Στα αριστερά διακρίνεται μερικώς μια ανθρώπινη φιγούρα. Η σκηνή αποπνέει μια γαλήνια, αγροτική ατμόσφαιρα αφιερωμένη στη μελισσοκομία.
Οι μπλε και κίτρινες κυψέλες του μελισσοκομείου

Το σχολείο του χωριού

Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο όμως ήταν το παλιό σχολείο, ένα πανέμορφο αρχιτεκτονικά κτίριο, πετρόκτιστο, που δέσποσε μόνο του αγέρωχα στην άλλη άκρη του χωριού.  Είχε έντονα τα σημάδια της φθοράς από το χρόνο, η ξύλινη οροφή του και το πάτωμα είχαν καταρρεύσει. Ήταν θλιβερό να βλέπεις ένα τόσο όμορφο κτίριο να μαραζώνει. Μαρτυρούσε όμως την ομορφιά μια εποχής στην οποία τα παιδιά ανέμελα μάθαιναν γράμματα. Είχε αρχίσει να βραδιάζει.


Ήταν καιρός να αφήσω την Παλαιά Περίθεια, τα λιθόστρωτα δρομάκια και τα καταπράσινα πετρόπτιστα σπίτια. Ήταν ώρα να να επιστρέψω σπίτι μου, στην άσφαλτο και τα τσιμέντα…

Μπήκα στο αμάξι γεμάτος ικανοποίηση και νοσταλγία για την ομορφιά ενός τρόπου ζωής τόσο πλούσιου, τόσο διαφορετικού από το δικό μας. Ένοιωσα ευγνωμοσύνη που περπάτησα σε τούτο τον όμορφο και μαγικό τόπο!

Εγκαταλελειμμένο πέτρινο σπίτι στην Παλιά Περίθεια της Κέρκυρας, με φθαρμένους τοίχους, άδεια πλαίσια παραθύρων και κατεστραμμένη σκεπή. Το τοξωτό άνοιγμα της εισόδου οδηγεί στο ερειπωμένο εσωτερικό, ενώ κισσός και θάμνοι αναπτύσσονται γύρω από το κτίσμα. Δεξιά, μια κατεστραμμένη πέτρινη σκάλα θυμίζει την παλιά ζωή του χωριού, ανάμεσα στο πράσινο και το απαλό απογευματινό φως.
Το παλιό σχολείο στέκεται αγέρωχο στη μία πλευρά της Παλιάς Περίθειας 
SpyrosZ
Author: SpyrosZ

Born in Corfu 🇬🇷 with roots in a small green village 🌺 Sharing the island as I’ve lived and loved it.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x